Jaki wniosek składa się do ZUSu?
Pracownik składa oświadczenie do swojego płatnika składek, np. pracodawcy, zleceniodawcy (do pobrania ze strony ZUS tutaj), a pracodawca przekazuje to oświadczenie do ZUS. Nie jest potrzebny wniosek Z-15A, ani zaświadczenie płatnika składek Z-3b. Osoby prowadzące działalność gospodarczą pozarolniczą składają oświadczenie bezpośrednio w ZUS. Świadczenia pokrywane są z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zasiłki nie obciążają funduszu pracodawców. Nawet jeżeli pracodawca wypłaca zasiłek (w przypadku gdy jest do tego zobowiązany), wypłacone kwoty rozlicza z ZUS. Wniosek można złożyć w dowolnym momencie, jednak od tego uzależniona jest wypłata zasiłku - bez oświadczenia nie jest możliwa wypłata.
Czy jeśli jeden rodzic ma już wolne, to drugi rodzic może skorzystać z zasiłku?
Opieka na dzieckiem przysługuje na jednego rodzica niezależnie od ilości dzieci do dnia poprzedzającego ukończenie 8. roku życia włącznie. Jeśli drugi rodzic jest na chorobowym oznacza to, że nie jest zdolny do opieki, stąd w dalszym ciągu drugiemu rodzicowi przysługuje świadczenie za opiekę nad dziećmi. Jeśli jeden z rodziców ma urlop wypoczynkowy i przebywa w domu, drugi rodzic nie może pobrać zasiłku opiekuńczego, jeśli pierwszy rodzic jest zdolny do sprawowania opieki nad dzieckiem. Zasiłek przysługuje w przypadku pracowników zatrudnionych o umowę o pracę, zlecenie, a także w przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarcza. Zasiłek obowiązuje od 12 do 25 marca, można jednak wybierać dni za opiekę wybiórczo i na zmianę z drugim rodzicem.
Co z pracownikiem na kwarantannie, kto płaci?
Decyzję o objęciu kwarantanną bądź izolacją pracownika wydaje inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny po rozmowie z pracownikiem jeśli uzna, że był on narażony na działanie wirusa SARS-COVID19. Decyzja inspektora sanitarnego stanowi podstawę do wypłaty świadczeń z tytułu choroby na ogólnych zasadach. Za czas nieobecności w pracy z powodu kwarantanny lub izolacji przysługuje wynagrodzenie za czas choroby lub zasiłek chorobowy, które jest pokrywane przez płatnika składek lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Decyzja może być dostarczona do pracodawcy bądź do placówki ZUS po okresie kwarantanny lub izolacji. Pracownik sam nie może na siebie nałożyć kwarantanny. Jeśli pracownik obawia się przyjścia do pracy, można zaproponować mu pracę zdalną gdy istnieje taka możliwość. Przyjmuje się, że polecenie pracy zdalnej powinno mieć formę pisemną, ponieważ warunki świadczenia pracy w domu powinny zostać uzgodnione za porozumieniem stron.
Co jeśli zakład pracy zostanie zamknięty?
Jeżeli pracownik jest gotowy do wykonywania pracy, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, zgodnie z art. 81 § 1 Kodeksu pracy przysługuje mu wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy. Wynagrodzenie za przestój w pracy powinno być określone stawką godzinową lub miesięczną. Jeśli nie uwzględniono takiego zapisu w regulaminie wynagradzania – będzie to 60% wynagrodzenia.
Kodeks pracy reguluje również minimalną wysokość wynagrodzenia. Miesięczne wynagrodzenie za przestój nie może być niższe od minimalnej kwoty wynagrodzenia. Najniższe wynagrodzenie za przestój w 2020 r. będzie wynosiło 2600 zł, gdyż będzie to również minimalna płaca. Wypłacona kwota zostanie proporcjonalnie obniżona, jeżeli okres pozostawania w gotowości do pracy będzie krótszy lub jeśli pracownik jest zatrudniony na część etatu.
Niekoniecznie musi być to wina pracodawcy, stąd zamknięcie zakładu pracy z powodu zapobiegania rozprzestrzeniania się COVID-19 jest podstawą do wypłacenia „przestojowego”.
Co z nauczycielami w przypadku zamknięcia szkół?
Do 25 marca 2020 r. zawieszono prowadzenie działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, jednak nie oznacza to zawieszenia przez szkoły wszystkich form działalności. MEN zaleca, aby nauczyciele również pracowali zdalnie, wspierając uczniów w samodzielnej nauce w domu i kontaktowali się z nimi przy wykorzystaniu narzędzi do komunikacji elektronicznej. O organizacji pracy nauczycieli decyduje dyrektor przedszkola, szkoły lub placówki, który zgodnie z art. 7 Karty Nauczyciela jest przełożonym służbowym wszystkich pracowników. Możliwe jest zatem świadczenie pracy przez nauczycieli zarówno w miejscu ich pracy, jak i świadczenie pracy poza miejscem jej stałego wykonywania jeśli dyrektor placówki poleci pracę zdalną.
Co jeśli wydłuży się okres zamknięcia szkół?
Nie ma jeszcze oficjalnej decyzji, jednak bardzo możliwe, że szkoły zostaną zamknięte na dłuższy okres niż do 25 marca. Należy śledzić komunikaty MEN oraz zmiany przepisów. Można spodziewać się, że wprowadzone zostanie w takim przypadku kolejne rozporządzenie wydłużające okres zamknięcia placówek i określające warunki świadczeń opiekuńczych.
Przydatne linki: